Begin dit jaar schreef ik hier over mijn voornemen om alleen maar romand te lezen van vrouwen. Laatst heb ik voor het eerst weer eens een roman gelezen die níet door een vrouw geschreven was – voor The Underground Railroad van Colson Whitehead wilde ik het criterium wel iets verbreden, naar “alleen romans die niet door een witte man geschreven zijn”. Tijd voor een evaluatie.

Zoveel lees ik niet, dus het waren uiteindelijk 21 boeken van vrouwen. Als wetenschapper is me dat een te kleine n om echt conclusies uit te trekken. Toch zijn er wel een paar observaties te maken.

Allereerst: het was niet lastig om genoeg boeken te vinden die ik wilde lezen. Ik heb nog steeds een hele plank te lezen boeken, vrijwel allemaal door vrouwen geschreven. Hoogstens was het af en toe lastig om te verleiding te weerstaan een nieuw boek in te duiken van een mannelijke schrijver die ik graag lees: de twee nieuwe boeken van China Miéville en het nieuwe boek van Michael Chabon haal ik misschien nog wel ergens in.

Ook was het absoluut niet zo dat de uitdaging me beperkte tot “vrouwenboeken”. Ik heb jeugdromans gelezen (maar liefst drie boeken van Rainbow Rowell), een dikke historische pil (A Place of Greater Safety van Hilary Mantel), sciencefiction (De Ancillary-romans van Ann Leckie), lesbische romance (Carol/The Price of Salt van Patricia Highsmith), een lesbische gothic novel hommage (Fingersmith van Sarah Waters), experimentele literatuur (How to Be Both van Ali Smith, I Love Dick van Chris Kraus), klassiekers (Their Eyes Were Watching God van Zora Neale Hurston, The Group van Mary McCarthy), en zelfs fantasy (Hundred Thousand Kingdoms van N. K. Jemisin).

Qua kleur was het minder divers. Slechts drie van de 21 boeken waren geschreven door vrouwen van kleur: een schamele 14%. Hurston, Jemisin, en Ruth Ozeki (A Tale for the Time Being) waren de enigen in een verder heel witte groep. En de witte vrouwen schreven over het algemeen ook over witte personages, of personages waarvan de kleur nooit werd gespecificeerd. Enige uitzondering was Tessa de Loo – Harlekino gaat over een half-Marokkaanse jongen en zijn Marokkaanse vriend.

Dan is de vraag: hoe was de kwaliteit? Ik heb eens even de Goodreads scores bekeken (en dit had ik niet van te voren gepland, mocht iemand manipulatie vermoeden). Nogmaals: n = 21 (en vorig jaar n = 18): niet voldoende om echte conclusies te trekken. Maar gemiddeld gaf ik boeken dit jaar 3.7 ster en vorig jaar 3.4. Reden om te vermoeden dat mijn voornemen heeft geleid tot kwaliteitsverlies is er dus allerminst.

Wat betreft romans is mijn uitdaging dus absoluut een succes. Maarja: dat waren alleen de romans. Korte verhalen en non-fictie ging ongeveer half om half op. Qua strips echter blijft het zo dat, mijn voorkeur voor verhalen waarin vrouwen centraal staan ten spijt, ze toch vaak door mannen geschreven zijn.

Daarom stel ik mezelf voor volgend jaar een andere uitdaging. Ik ga niets uitsluiten. Maar voor elke boek door een witte man, in welke categorie dan ook, wil ik twee boeken lezen van iemand die géén witte man is. Dus ook voor elke strip door een witte man er twee door vrouwen en/of niet-witte mensen. En nee, dat doe ik heus niet alleen omdat ik het leuk vind om mijn leesgedrag te becijferen. Het is zelfs niet omdat het je uitdaagt om buiten je comfort zone te zoeken naar leesvoer. Het is ook, net als hiervoor, lekker recalcitrant, een kleine daad van verzet tegen deprimerende statistieken.