Aan het einde van The Lobster staat hoofdpersoon David op het punt om iets te doen dat in de echte wereld zou worden gezien als totaal bizar. Binnen de context van de film echter is het op dat moment al tien minuten duidelijk dat zijn daad volstrekt logisch is.

The Lobster speelt zich af in een vreemde wereld. Als je single wordt krijg je 45 dagen om een nieuwe partner te vinden (je kan extra dagen kopen door “loners” te vangen). Lukt dit niet, dan word je veranderd in een dier naar keuze – David ziet wel iets in een kreeftenleven, vandaar de titel. De loners, die een soort kolonie hebben gevormd in het bos, hebben een omgekeerde filosofie: daar mag je juist geen romantische relaties aangaan.

De film presenteert deze wereld volkomen sec. De personages weten niet beter: ze accepteren grotendeels de wereld waarin ze leven. In die wereld rust een goed partnerschap op het delen hebben van een “kenmerk” – de bijziende vrouw van de bijziende David blijkt hem in de openingsscène te hebben verlaten voor een andere bijziende man. Mensen spelen soms vals om dit systeem te omzeilen, maar niemand trekt het in twijfel.

The Lobster is een ontzettend vreemde film. Tegelijkertijd is in de verhaalstructuur de interne logica volledig consistent. Het zorgt ervoor dat je makkelijk meegaat in de vreemde premisse, want als je die eenmaal accepteert volgt de rest van de film er volkomen logisch uit.

Niet alle films doen dit zo goed. Ik weet nog goed dat ik me aan een gebrek aan interne logica ergerde bij Inception: eerst is het in die film zo dat als je doodgaat in een droom je wakker wordt, maar later blijkt die regel niet te gelden voor diepere dromen. Het is een volstrekt doorzichtige manier om de spanning op te voeren, en je voelt op dat moment de hand van de maker van buiten aan de knoppen draaien.

Problemen met de interne logica zijn soms moeilijk te voorkomen, vooral als je magie of bovennatuurlijke aspecten in een wereld introduceert. Als Hermione in boek 3 van de Harry Potter saga kan tijdreizen om een probleem op te lossen, waarom doet ze dat dan in latere boeken niet? Sommige schrijvers vinden voor dit soort problemen elegante oplossingen: in de Locke Lamora-reeks van Scott Lynch, bijvoorbeeld, hebben alle magiërs een machtige vakbond gevormd die de prijzen voor magie kunstmatig hoog houdt, buiten het bereik van de meeste mensen.

Vaak is het zo dat hoe vreemder de film, hoe meer de logica wegheeft van droomlogica: de films van David Lynch voelen alsof ze kloppen van ogenblik tot ogenblik, maar probeer na afloop het plot maar eens helder op te schrijven. Des te knapper is het van Yorgos Lanthimos dat hij zo’n vreemde wereld heeft weten te scheppen die hij vervolgens zo strak in de hand houdt.