De afgelopen week werd hoofdstuk per hoofdstuk een interessant narratief experiment met een nogal (maar eigenlijk toch niet?) misleidende titel uitgebracht: What Football Will Look Like in the Future. Iets dat ik direct met iedereen wilde bespreken. Maar ook iets waar je het beste aan kan beginnen met zo min mogelijk voorkennis.

Vanavond is het ook (eindelijk!) weer tijd voor Game of Thrones, en daarvoor geldt iets soortgelijks. Het leent zich bij uitstek tot uitgebreide nabespreking, maar met mensen die niet “bij” zijn is het moeilijk praten. Als je zelf niet “bij” bent is het voorzichtig navigeren, zowel op internet als bij de lunch op werk. En als je überhaupt nooit bent begonnen aan de serie en je vindt “L + R = J” en Valar Morghulis baarlijke nonsens, dan lijkt het alsof de halve wereld een paar maanden alleen maar onzin uitkraamt.

Wat zijn nou in deze wereld met oneindig veel meer popcultuur dan er mogelijkerwijs te consumeren is de ingrediënten die ervoor zorgen dat je a) een groot publiek trekt dat b) al het nieuwe materiaal zo snel mogelijk consumeert?

Kijkend naar Game of Thrones en 17776 (het football-verhaal) lijkt het in ieder geval belangrijk om speculatie aan te moedigen. Want de discussie rond deze verhalen draait niet alleen om wat er in de meest recente aflevering is gebeurd: het gaat ook over wat de vorige aflevering aan hints levert over wat er daarna gaat (of kan) komen. De series worden behandeld als puzzels; elke regel dialoog kan een stukje zijn. Vandaar misschien ook dat de uiteindelijke onthulling vaak anti-climactisch voelt. Lost, Battlestar Galactica, Westworld: series die grotendeels dreven op speculatie van een gedeelte van het publiek waren vooral voor dát gedeelte van het publiek uiteindelijk teleurstellend.

17776 gaat daar interessant mee om. Zonder teveel te willen vertellen eindigt het deels met een info-dump waarin de meeste vragen die bij het lezen bij je opkomen snel worden afgedaan. De antwoorden zijn niet bepaald interessant of onverwacht. Maar dat is ook niet hun punt: schrijver Jon Bois lijkt vooral duidelijk te willen maken dat het niet om die antwoorden gaat. Volgens mij wil hij de lezer doen beseffen dat er veel interessantere vragen zijn. Dat het niet om mogelijke “twists” en “onthullingen” binnen het verhaal draait, maar om de filosofische vragen die 17776 oproept over het belang van sterfelijkheid, over verveling, over wat je zou doen met oneindig veel tijd.

Westworld speelde heel expliciet op mysterie. Dat was uiteindelijk een miscalculatie, want de grootste onthulling werd al vrij snel geraden – niet door mij, specifiek, maar wel door mensen van wie ik de stukken al ver voor de finale las. Door het belang dat de serie zelf hechtte aan het mysterie-element bleef er minder tijd over voor wat een serie daarnáást nog interessant kan maken: veel personages werden onvoldoende uitgediept, en ook het gefilosofeer klonk zelfs uit de mond van Anthony Hopkins nogal oppervlakkig.

Game of Thrones bevindt zich op een interessant punt. Het plot begint bij elkaar te komen. Veel van de belangrijkste raadsels zijn in ieder geval voor het publiek opgelost. De vraag is nu hoe het verder gaat: ligt de nadruk op het netjes bijeenbrengen van alle draadjes, of blijft er tijd voor de fascinerende, kronkelende twee-gesprekken, voor de politieke spelletjes, voor het commentaar op klasse en seksisme?

Het moge duidelijk zijn waar ik op hoop. Die aspecten zijn niet wat een verhaal urgentie geeft. Ze zijn wellicht niet wat je nodig hebt om een groot succes te worden. Maar het zijn wel de aspecten die zorgen dat een serie over een jaar of tien, als alle vragen allang beantwoord en alle plottwists allang bekend zijn, nog steeds interessant kan zijn.