Panpopticon

Popcultuur vanuit alle hoeken

Een elleboog in het gezicht

Een reactie plaatsen

hateful-eight-01Quentin Tarantino heeft altijd al gewelddadige films gemaakt. Dat er in The Hateful Eight nogal wat bloed vloeit kan dus niet echt als verrassing komen. Toch stuit juist het geweld in deze film veel mensen tegen de borst.

Wat vooral lijkt te choqueren is hoe het geweld tegen Daisy Domergue (Jennifer Jason Leigh) in beeld wordt gebracht. Het is niet eens per se wát er met Daisy gebeurt – ze begint de film met een blauw ook en krijgt daarna onder andere een elleboog in het gezicht, een klap met een pistool op haar hoofd, en hete stoofpot over zich heen. Nee, het gaat erom hoe het geweld gepresenteerd wordt: als slapstick. Tarantino filmt het zo dat je eerste reactie is om te lachen.

Tarantino legt het in interviews zo uit:“You’re supposed to say, ‘Oh my God. John Ruth is a brutal bastard!’” Toch kan het oncomfortabel zijn: zitten in een zaal waar iedereen lacht om geweld tegen een vrouw. Dat vond bijvoorbeeld Linda Holmes van NPR, die klaagde dat de boodschap van Tarantino niet bepaald over leek te komen. Michelle Arf vroeg zich op het blog Dim the House Lights zelfs af of The Hateful Eight “te vermakelijk om ethisch te zijn” was.

Het is altijd een ingewikkelde kwestie: in hoeverre kan je het regisseurs aanrekenen als hun werk “verkeerd” geïnterpreteerd wordt? Is het de schuld van Paul Verhoeven dat sommige mensen Starship Troopers gewoon een toffe actiefilm vinden? Kunnen we het Martin Scorsese kwalijk nemen dat veel jongens de kritiek op de levensstijl van de maffiosi in Goodfellas niet zien?

Daar komt nog bij dat Tarantino in het verleden heeft getoond goed na te denken over wat hij precies wil doen met geweld. Neem bijvoorbeeld zijn voorlaatste film, Django Unchained: daarin maakt hij heel zorgvuldig onderscheid tussen het geweld dat de slaven wordt aangedaan, dat wreed en moeilijk aan te zien was, en het geweld tegen de slavenhouders, dat overdreven en cathartisch was.

Ook in The Hateful Eight zitten er interessante aspecten aan het geweld. Allereerst lijkt Daisy zelf er alleen maar vastberadener te worden: de grijns die volgt op elke aanval verontrust meer dan de aanvallen zelf. Dan is er nog het opvallende feit dat het geweld op geen enkel moment seksueel getint is: het enige seksuele geweld in de film is a) gericht tegen een man en b) hoogstwaarschijnlijk ook binnen de film fictief.

Ten slotte ook niet onbelangrijk: de rest van het geweld is vrijwel allemaal óók cartoonesk. De enige uitzondering is in hoofdstuk vijf, en dat heeft niets te maken met het geslacht van degenen die daarin aangevallen worden: het gaat erom dat de slachtoffers in dát hoofdstuk hun lot niet verdienen, terwijl de rest van het geweld in de film gericht is op de “hatelijke” personages uit de titel – inclusief Daisy, zeker ook geen lieverdje. Het geweld in hoofdstuk vijf onderscheidt zich bovendien omdat het niet de verrassingsfactor heeft die in de rest van de film voor het humoristische effect zorgt. Dát geweld doet pijn.

Geweld in films is vaak gedachteloos en slecht gekalibreerd. Tarantino kan je daar echter niet van beschuldigen. Als je lacht is dat omdat hij wil dat je lacht – en heel misschien omdat hij wil dat je je daarna afvraagt waarom je eigenlijk lachtte.

Plaats een reactie