In films is de held vaak makkelijk te herkennen: het is de James Bond, de Indiana Jones, de John McClane; het is de (meestal) man die doet wat er gedaan moet worden, zonder echte twijfel, ondanks gevaar voor lijf en leden. Op televisie mag heldendom iets ingewikkelder zijn dan dat.

Show Me a Hero is een miniserie van David Simon, die met The Wire al liet zien dat mensen zelden puur goed of puur kwaad waren. De miniserie is gebaseerd op een waargebeurd verhaal en speelt zich af eind jaren tachtig en begin jaren negentig, toen een rechter de stad Yonkers had veroordeeld tot het bouwen van sociale huurwoningen in het witte gedeelte van de stad.

Hoofdpersoon is Nick Wasicsko, die in 1987, toen hij achtentwintig was, verkozen werd tot burgemeester van Yonkers. Wasicsko was degene die het besluit van de rechtbank uiteindelijk uitvoerde, tegen intens protest van de witte bevolking in. Dit heeft er uiteindelijk toe geleid dat de segregatie van Yonkers flink afnam. Een held, dus. Toch?

Wat Simon laat zien is dat de beslissing van Wasicsko eigenlijk een heel pragmatische basis had. Tijdens zijn campagne om burgemeester te worden pleit hij voor verzet tegen de rechtbank. Pas als blijkt dat het beroep geen schijn van kans heeft, en er gedreigd wordt met monsterlijke boetes, verandert hij van houding.

Wasicsko is dus geen principiële strijder tegen het racisme. Hij is geen held die ongeacht gevolgen voor zichzelf altijd het juiste doet. Toch zit er wel een soort van heldhaftigheid in zijn doorzettingsvermogen. Oscar Isaac is fantastisch als Wasicsko, en laat zien hoe de man beetje bij beetje afbrokkelt onder de druk, zonder op te geven.

Ironisch genoeg is het pas als Wasicsko tot held bestempeld wordt, en zichzelf daarom als heldhaftig gaat zien, dat hij zich steeds minder heldhaftig gaat gedragen. De quote van Fitzgerald waaraan de titel ontleend is luidt volledig “Show me a hero, and I’ll write you a tragedy”, en de tragedie van Wasicsko is dat hij slechts een held was toen hij het helemaal niet probeerde te zijn.

Wat Show me a Hero vooral laat zien is hoezeer heldhaftige vooruitgang af kan hangen van bureaucratie en kleine stappen. Dat het vaak niet voorkomt uit grootse daden maar uit eenvoudige koppigheid. Dat is iets dat in een film moeilijk toe te lichten is, en zelfs de zes uur van Show Me a Hero zijn eigenlijk te kort om er volledig recht aan te doen.

Ik had bijvoorbeeld graag meer gezien van het personage van Catherine Keener: een witte vrouw die eerst tegen de sociale huurwoningen is maar door in aanraking te komen met de niet-witte mensen die ervoor in aanmerking komen hun menselijkheid begint te zien. Ze wordt een van de meest toegewijde ondersteuners van het project, en eigenlijk is zij uiteindelijk heldhaftiger dan Wasicsko.

Ook weinig tijd is er voor uitdieping van de zwarte en bruine vrouwen, die ondanks de dappere pogingen van de actrices het cliché meestal niet weten te ontstijgen. Ironisch, gezien het onderwerp van de serie. En ook zij zijn tenslotte in zeker zin heldhaftig: ze volharden ondanks dat alles ze tegenzit.

Show Me a Hero vormt zo een verkenning van verschillende types heldendom – die geen van allen het gebruik van vuisten vereisen.