Ik heb aan het einde van Inside Out zo’n vijf minuten non-stop gesnotterd. En dat terwijl de inzet van de film heel kleinschalig is: in essentie gaat het er om dat Riley, een meisje van 11, niet blij is na een verhuizing.

(Opmerking: wie Inside Out nog wil zien – en ik kan hem aan iedereen aanraden – kan dit beter nog niet lezen, om zoveel mogelijk verrast te kunnen worden.)

Inside Out is de nieuwste film van Pixar. De gimmick dit keer is dat we wat er met Riley gebeurt gefilterd krijgen via haar emoties – letterlijk. Vijf emoties – Joy, Sadness, Fear, Anger en Disgust – zijn gepersonificeerd, en we zien ze in het hoofd van Riley vechten over wie haar aan mag sturen. Tot de verhuizing is Joy de baas, Riley heeft een gelukkige kindertijd gekend, maar opeens gaat er van alles mis in het hoofd, tot op het punt dat Joy en Sadness op een gegeven moment de weg kwijt raken en een tijd helemaal geen controle meer kunnen uitoefenen.

Het knappe is dat je echt meeleeft met de pogingen van Joy en Sadness om een weg terug naar de controle-toren te vinden. Nog knapper is dat er echt spanning wordt opgebouwd over wat voor een kleur de knikkers krijgen die herinneringen van Riley voorstellen (geel voor geluk, blauw voor verdriet, groen voor walging, paars voor angst en rood voor woede). Want wat staat er nou eigenlijk op het spel? Of een meisje kan wennen aan een nieuwe omgeving?

Dit staat in sterk contrast met veel van de andere zomerblockbusters. In Age of Ultron staat het lot van een hele stad en indirect de hele planeet op het spel, maar echt spannend wordt het nergens. Bij Guardians of the Galaxy vorig jaar was het net zo. En het fenomeen beperkt zich niet tot Marvel-films: de vernietigingen worden steeds grootschaliger, er staat steeds meer op het spel, maar de uitkomst kan je zelden schelen. Bij Inside Out echter draait een van de meest ontroerende momenten om het lot van een oud denkbeeldig vriendje van Riley. Het is niet het enige voorbeeld deze zomer: ook Mad Max: Fury Road had geen grootse inzet nodig, en weet spanning te putten uit wat er zal gebeuren met een tas met zaden.

Het laat maar weer eens zien dat je voor betrokkenheid van het publiek niet een hele planeet in gevaar hoeft te brengen. Een kleine inzet kan voldoende zijn om een heel spannende film te maken – mits je het belangrijk weet te laten voelen. Verder helpt het ook om de gebeurtenissen een metaforische lading mee te geven. Inside Out heeft uiteindelijk als conclusie dat Joy op een gegeven moment niet meer al-overheersend kan zijn. Dat je verdriet eigenlijk ook nodig hebt, en dat op een zekere leeftijd ongecompliceerde emoties helaas niet meer bestaan. Het gaat oppervlakkig maar om een meisje, maar eigenlijk over een proces dat we allemaal doorlopen. De kleine inzet weegt door hoe universeel het verhaal is uiteindelijk heel zwaar.