De afgelopen week heb ik tijd doorgebracht in het gezelschap van twee doortastende detectives: Starlee Kine en Phryne Fisher. De zaken die ze oplossen zijn nogal verschillend; hun aanpakken ook. Bij beiden blijkt de oplossing van het mysterie eigenlijk minder belangrijk dan wat ze onderweg tegenkomen.

Starlee Kine is de maakster van de fantastische nieuwe podcast Mystery Show, waarin ze alledaagse mysteries probeert op te lossen. In de aflevering “Britney”, bijvoorbeeld, zoekt ze voor een vrij weinig succesvolle schrijfster uit waarom Britney Spears door de paparazzi ooit met haar geflopte tweede boek is gefotografeerd. In de aflevering “Belt Buckle” probeert ze de eigenaar van een bijzondere gesp te traceren.

De oplossingen van de mysteries zijn nu niet bepaald wereldschokkend – Britney blijkt het boek van een assistente te hebben gekregen, en verklaart het “leuk”. Maar het knappe aan het werk van Kine is dat ze zijpaadjes die ze onderweg tegenkomt ook inslaat. In de “Britney”-aflevering belt ze bijvoorbeeld met een klantenservice-lijn om te weten hoeveel tijd je krijgt bij een meet-and-greet. Het gesprek met de jongen die ze te spreken krijgt waaiert uit naar de dood van van zijn vader toen hij vijf was, zijn liefdesleven, zijn eigenwaarde.

Met het antwoord op het mysterie heeft het gesprek niets te maken – maar tegelijkertijd had het gesprek nooit plaatsgevonden als Kine niet op een missie was. Het talent van Kine is dat ze de mensen die ze tegenkomt niet alleen als middelen ziet om het mysterie op te lossen, maar dat ze ook heel persoonlijke bekentenissen weet los te krijgen. In de vijf afleveringen die tot nu toe te downloaden zijn, leidt dat keer op keer tot fascinerende gesprekken.

Deze week kwam ik er ook achter dat een nieuw seizoen bezig is van mijn lievelingsdetectiveserie: het Australische Miss Fisher’s Murder Mysteries (de eerste twee seizoenen staan op Netflix). De serie speelt zich af in de jaren ’20; Phryne Fisher is een heerlijk anachronisme, een vrijgevochten society-dame die met elan wordt gespeeld door Essie Davis. De structuur is simpel: aan het begin wordt een moord gepleegd, en “lady detective” Phryne, die vrijwel altijd op de een of andere manier in de buurt is, gaat op onderzoek.

De puzzels zijn wel aardig – ik raadt de uitkomst ongeveer de helft van de tijd. Maar uiteindelijk is wie de moord heeft gepleegd secundair. Wat er zo leuk is aan de series zijn de flamboyante kostuums, de personages, het kibbelende geflirt tussen Phryne en de knappe inspecteur Jack Robinson…

Uiteindelijk moet een detective-serie het altijd van zulke aspecten hebben: de mysteries zijn slechts een kapstok om een verhaal aan op te hangen, een excuus om personages bezig te houden. Holmes, Poirot, Morse: de moordzaken zijn niet wat je je ervan herinnert, en zijn zeker niet de reden dat deze personages nog steeds zo populair zijn.

Wat Mystery Show vooral laat zien is dat je de handige structuur van het mysterie prima kan gebruiken zonder dat er iemand vermoord hoeft te worden. Met de hoeveelheid geweld die er tegenwoordig overal te zien is kan het misschien geen kwaad als meer series en boeken inzien dat alledaagse mysteries zich net zo goed lenen tot het vertellen van interessante verhalen.