Afgelopen week was ik bij een voorvertoning van The Imitation Game, speciaal voor mensen met een Unlimited filmpas. Ik was er om een stukje te schrijven; de rest van het publiek gewoon voor een avondje uit.

Ik raakte aan de praat met mijn buurman. Hij had sinds mei zo’n pas, en had sindsdien 70 films gezien in de bioscoop. Dat is een stuk meer dan ik, zelfs meer dan ik in welk medium dan ook heb gezien. De meeste had hij goed gevonden, met Lucy en een film waarvan hij de titel niet meer wist als uitschieters. Gooische Vrouwen 2 en Horrible Bosses 2 had hij erg slecht gevonden.

Wat me vooral intrigeerde is dat hier iemand was die net zo’n grote filmfan was als ik, op dit moment zelfs nog wel een grotere, maar die een heel andere aanpak had dan ik. Zo wist ik voordat ik de film zag dat het over Turing ging, dat Benedict Cumberbatch hem speelde, dat Keira Knightley erin zat, dat er ophef was over hoe de homoseksualiteit van Turing in beeld was gebracht, enz. Toen ik voor de film ter sprake bracht dat ik Turing een fascinerende figuur vond, was het antwoord van mijn buurman “oh, ik ben nooit goed met namen van acteurs. Speelt hij de hoofdrol?”

Ik meld dit niet om deze man te denigreren. Sterker nog: ik ben eigenlijk een beetje jaloers. Als criticus lukt het vrijwel nooit om een film geheel zonder voorkennis te zien – je weet altijd op z’n minst wel een beetje plot, de naam van de regisseur, wie er in speelt, vaak ook al een eerste reactie of “buzz”. Misschien zijn critici daarom wel zo dol op festivals: daar loop je nog wel eens binnen bij een film waar je nog helemaal niets over weet.

Sowieso was het interessant om een film te zien op een professionele manier in een zaal vol mensen die het weinig kon schelen of de vingerafdrukken van de scenarioschrijver wel erg goed te zien waren, of dat het hernoemen van Turing’s machine naar “Christopher” een vrij doorzichtige manier was om pathos te creëren. Kan iets überhaupt doorzichtig zijn als lang niet iedereen het doorziet?

Door het hartelijke gelach van het publiek, en het besef dat deze crowd-pleaser de crowd ook echt beviel, heb ik de film een iets hogere beoordeling heb gegeven dan ik misschien anders had gedaan. Ik weet eigenlijk niet of dat een slechte zaak is. Ik ben nooit een standaard filmkijker geweest – als dat zo was, was ik nooit recensent geworden. Maar misschien kan het geen kwaad om de analytische, ontledende bril af en toe af te zetten, en een film vanuit het perspectief van een wat onbevangener kijker te beoordelen.

Mijn buurman vond The Imitation Game volgens mij erg goed. Hij was ook, melodramatische trucjes ten spijt (of wellicht ten dank), verontwaardigd over wat Turing is aangedaan. De film deed dus precies wat hij probeerde te doen. En dat is misschien soms belangrijker dan het esthetische mierenneuken van een criticus.